Obalona teoria rekapitulacji Ernsta Haeckela zbadana w nowej książce

Od wczesnych malowideł jaskiniowych w Lascaux w południowo-zachodniej Francji, pomalowanych rękami i pustymi kośćmi, do wątpliwej etycznie praktyki plastynacji, ludzkość próbowała zachować podobieństwo zwierząt przez tysiąclecia. Czyniąc to, zostawiamy za sobą szczegółową pracę miłości i fascynacji, migawkę naszego naukowego zrozumienia w tym czasie.

W przerażającej podróży w anatomii porównawczej, Stripped Bare: Sztuka anatomii zwierząt spogląda na wnętrza zwierząt i odzwierciedla relację ludzkości z nimi i ze sobą, od starożytności do dzisiaj. Autor David Bainbridge, University Clinical Veterinary Anatomist z University of Cambridge, odkrywa nowe sposoby patrzenia na jego znakomite opisy tego wspaniałego zbioru ilustracji.

Od rejsów Karola Darwina, aż po czas kakadu Edwearda Muybridge'a, Bainbridge bada filozoficzne, naukowe i artystyczne otoczenie, które informowało ludzkość o ciągłym dążeniu do zrozumienia ciekawostek natury wokół nas.

Poniżej znajduje się fragment z Ogołocone, opublikowane w zeszłym miesiącu przez Princeton University Press.

Ernst Haeckel (1834–1919): Rozwój embrionu, rozwój rasy

Ernst Haeckel, profesor zoologii w Jenie, był niezwykłym człowiekiem - podróżnym-uczonym, embriologiem, artystą, ultra-darwinistą i promotorem siebie, który nawet objaśniał swoją własną pseudo-religię opartą na swoich ideach rozwoju, ewolucji, rasy, i religia.

Twórczość naukowa i artystyczna Haeckela była obfita, od akwareli jego młodzieńczych wędrówek po świecie po jego późniejsze ostre ryciny wychwalające wzory i geometrię obecne w królestwie zwierząt. Był nie tylko pracującym naukowcem, ale także wielkim sukcesem popularyzatora nauki, jego licznych książek sprzedawanych na całym świecie, a także podróżował po Europie ze swoim roadshowem szkieletów, embrionów i diagramów. Niewielu z nich z powodzeniem wykorzystało swoją sztukę do narzucenia opinii naukowych przyszłym pokoleniom.

Życie Haeckela zmieniło się, gdy przeczytał Darwina O powstawaniu gatunków i nastąpiła niespokojna korespondencja naukowa między ostrożnym, mózgowym Darwinem i jego argumentującym, bombastycznym protegowanym. Haeckel przesunął teorię doboru naturalnego dalej niż ktokolwiek inny, mocno wiążąc ją z własną główną dziedziną badań, embriologią. W dziewiętnastym wieku wielu biologów zdało sobie sprawę, że ewolucja i rozwój muszą być w jakiś sposób powiązane, ale to Haeckel twierdził, że są to procesy bezpośrednio równoważne.

Zgodnie z jego prawem rekapitulacji, każde zwierzę przechodzi przez wszystkie etapy swojej historii ewolucyjnej, gdy rozwija się jako embrion - w ten sposób można by powiedzieć, że ludzie przechodzą przez fazy jednokomórkowe, robakopodobne, podobne do ryb, reptilelowe, ryjkowate i małpopodobne zanim stanie się prawdziwie ludzki. Ten pomysł może wydawać się teraz dziwny, ale od tego czasu został powtórzony studentom biologii, mimo że w latach dwudziestych był w dużej mierze obalony.

Pomysł był tak silny, że przenikał fałszywe poczucie „postępu” do biologii ewolucyjnej, która naukowo wprowadzała w błąd, gdy na przykład twierdzono, że małpy są bardziej „zaawansowane” niż rekiny. Ale kiedy Haeckel użył swoich teorii, by twierdzić, że Europejczycy są lepsi od innych ludzi, lub że judaizm jest gorszym, prymitywnym prekursorem chrześcijaństwa, można wyczuć zasiew nazistowskiej polityki rasowej.

Wyciągnięty z Stripped Bare: The Art of Animal Anatomy * autorstwa Davida Bainbridge'a. Copyright © 2018. Opublikowane przez Princeton University Press

Stripped Bare: Sztuka anatomii zwierząt jest już dostępny.