Czym jest WEIRD Science? Dlaczego studia psychologiczne mogą ustanowić lata badań wstecz

W ciągu ostatniego stulecia badacze behawioralni ujawnili uprzedzenia i uprzedzenia, które kształtują sposób, w jaki ludzie widzą świat i marchewki i pałeczki, które wpływają na nasze codzienne działania. Ich odkrycia wypełniły podręczniki psychologii i zainspirowały pokolenia uczniów. Poinformowali także, jak firmy zarządzają swoimi pracownikami, jak nauczyciele opracowują nowe programy nauczania i jak kampanie polityczne przekonują i motywują wyborców.

Jednak coraz więcej badań wzbudziło obawy, że wiele z tych odkryć cierpi z powodu własnych uprzedzeń. W szczególności ogromna większość tego, co wiemy o ludzkiej psychologii i zachowaniu, pochodzi z badań przeprowadzonych z wąskim wycinkiem ludzkości - studentów, respondentów z klasy średniej mieszkających w pobliżu uniwersytetów oraz wysoko wykształconych mieszkańców bogatych, uprzemysłowionych i demokratycznych narodów.

Aby zilustrować zakres tego błędu, należy wziąć pod uwagę, że ponad 90 procent badań opublikowanych niedawno w flagowym czasopiśmie psychologicznym pochodzi z krajów reprezentujących mniej niż 15 procent populacji świata.

Gdyby ludzie myśleli i zachowywali się zasadniczo w ten sam sposób na całym świecie, selektywna uwaga na tych typowych uczestników nie byłaby problemem. Niestety, w tych rzadkich przypadkach, w których naukowcy sięgnęli do szerszego grona ludzkości, często stwierdzają, że „zwykli podejrzani” najczęściej włączani jako uczestnicy badań psychologicznych są w rzeczywistości odstający. Wyróżniają się spośród ogromnej większości ludzkości takimi rzeczami, jak dzielą wiatry z nieznajomymi, jak rozumieją moralne dylematy i jak postrzegają złudzenia optyczne.

Biorąc pod uwagę, że ci typowi uczestnicy są często odstający, wielu uczonych opisuje je teraz i odkrycia związane z nimi, używając akronimu WEIRD, dla zachodnich, wykształconych, uprzemysłowionych, bogatych i demokratycznych.

WEIRD nie jest uniwersalny

Ponieważ tak niewiele badań zostało przeprowadzonych poza tym wąskim zbiorem typowych uczestników, antropologowie tacy jak ja nie mogą być pewni, jak wszechobecny lub wynikający z tego problem. Coraz więcej studiów przypadków sugeruje jednak, że zakładanie, że tacy typowi uczestnicy są normą na całym świecie, jest nie tylko podejrzane naukowo, ale może również mieć praktyczne konsekwencje.

Rozważmy pozornie prosty test rozpoznawania wzorów, powszechnie stosowany do oceny zdolności poznawczych dzieci. Standardowy przedmiot składa się z sekwencji dwuwymiarowych kształtów - kwadratów, okręgów i trójkątów - z brakującym miejscem. Dziecko jest proszone o wykonanie sekwencji, wybierając odpowiedni kształt dla brakującego miejsca.

Kiedy 2711 zambijskich uczniów ukończyło to zadanie w jednym z ostatnich badań, tylko 12,5 procent poprawnie wypełniło ponad połowę sekwencji kształtów, które zostały pokazane. Ale kiedy to samo zadanie zostało powierzone znajomym przedmiotom trójwymiarowym - takim jak wykałaczki, kamienie, fasola i koraliki - prawie trzy razy więcej dzieci osiągnęło ten cel (34,9 procent). Zadanie miało na celu rozpoznanie wzorców, a nie umiejętność manipulowania nieznanymi dwuwymiarowymi kształtami. Zastosowanie obcego kulturowo narzędzia dramatycznie nie doceniło możliwości tych dzieci.

Źle umieszczone założenia dotyczące tego, co jest „normalne”, mogą również wpływać na metody, które naukowcy wykorzystują do oceny swoich teorii. Na przykład, jednym z najczęściej używanych narzędzi w naukach behawioralnych jest przedstawienie uczestnikowi stwierdzenia - coś w rodzaju: „Ogólnie ufam ludziom”. Następnie uczestnicy proszeni są o wybranie jednego punktu wzdłuż pięcio- lub siedmiopunktowej linii, począwszy od zdecydowanie zgadzam się zdecydowanie się nie zgadzać. Ta numerowana linia nosi nazwę „przedmiotu Likerta” po jego inicjatorze psychologa społecznego, Rensis Likert.

Większość czytelników tego artykułu prawdopodobnie zareagowała na wiele elementów Likerta w swoim życiu, ale kiedy to narzędzie zostanie przeniesione do innych ustawień, napotyka na różne sukcesy. Niektórzy ludzie mogą odmówić odpowiedzi. Inni wolą odpowiedzieć po prostu tak lub nie. Czasami reagują bez trudności.

Jeśli coś tak pozornie prostego i normalnego jak element Likerta zawodzi w różnych kontekstach (a nie w innych), rodzi to poważne pytania o nasze najbardziej podstawowe modele tego, jak ludzie powinni postrzegać i reagować na bodźce.

Dążenie do nauki całej ludzkości

Aby rozwiązać te potencjalnie ogromne luki w naszym rozumieniu ludzkiej psychologii i zachowania, naukowcy zaproponowali szereg rozwiązań. Jednym z nich jest nagradzanie naukowców, którzy poświęcają czas i wysiłek na budowanie długoterminowych relacji badawczych z różnymi społecznościami. Innym jest rekrutacja i zatrzymanie naukowców behawioralnych z różnych środowisk i perspektyw. Jeszcze innym jest zwracanie większej uwagi na normy, wartości i przekonania badanych społeczności, czy są to WEIRD, czy nie, podczas interpretacji wyników.

Kluczową częścią tych wysiłków będzie wyjście poza teorie „uniwersalnych ludzi” i zbudowanie teorii, które przewidują, w jaki sposób lokalna kultura i środowisko mogą kształtować wszystkie aspekty ludzkiego zachowania i psychologii. Należą do nich teorie na temat tego, jak handel na rynkach może sprawić, że ludzie traktują obcych bardziej sprawiedliwie, jak niektóre społeczeństwa stały się WEIRD w ostatnich stuleciach, oraz jak liczba cech osobowości, które znajdujemy w społeczeństwie - takich jak ugodowość, sumienność, neurotyczność - zależy od złożoności organizacji społeczeństwa.

Zwolennicy nie zgadzają się co do najlepszych dróg przejścia od nauki WEIRD do budowania nauki całej ludzkości. Ale miejmy nadzieję, że pewne połączenie tych rozwiązań poszerzy nasze zrozumienie zarówno tego, co czyni nas ludźmi, jak i co tworzy tak niezwykłą różnorodność w ludzkim doświadczeniu.

Ten artykuł został pierwotnie opublikowany w Rozmowie Daniela Hruschki. Przeczytaj oryginalny artykuł tutaj.